Ektoderma

Ektoderma — Ektoderma, embrion inkişafının əvvəlində meydana gələn üç əsas inkişaf qatından biridir. Mezodermaya (orta qat) və endodermaya (ən daxili təbəqə) nisbətən səthdə olan ən xarici təbəqədir. Ektoderma sözü yunan ektosundan, xaricində və derma mənasını verir^[1].

Ümumiyyətlə ektoderma epiteli və sinir toxumalarına (onurğa beyni, periferik sinirlər və beyin) ayrılır. Buraya dəri, ağız selikli qişası, burun deşikləri, tər vəziləri, saç və dırnaqlar və diş daxildir. Digər epiteliya növləri endodermadan əmələ gəlir.

Onurğalı embrionlarda ektodermi iki hissəyə bölmək olar: xarici ektoderm olaraq da bilinən dorsal səth ektoderması və sinir borusu və sinir dərisini əmələ gətirən sinir plakası. Səthi ektoderm epitel toxumalarının çoxunu, sinir lövhəsi isə əksər sinir toxumalarını əmələ gətirir. Bu səbəbdən sinir boşqabına və sinir dərisinə neyroektoderm deyilir^[2].

1. ↑ Gilbert, Scott F. Developmental Biology. 9th ed. Sunderland, MA: Sinauer Associates, 2010: 333-370. Print.
2. ↑ "Derivation of Tissues | SEER Training". training.seer.cancer.gov. 2021-10-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-28.